Zağnos Paşa Camisi; kentin merkezinde, Mustafa Fakıh Mahallesi’nde, çarşı içerisinde yer alır. Cami, türbe ve hahamdan oluşan bir külliye durumundadır. Pek çok merak konularının detayları cemiyetimizde…
Balıkesir’de Zağnos Paşa Camisi…. Fatih Sultan Mehmet’in vezirlerinden Zağnos Mehmed Paşa 1461’de yaptırdı. Külliyeden sadece hamam orijinal durumunda günümüze kadar geldi. 1897 yılında yıkılan cami ve türbe 1908’de Balıkesir mutasarrıfı Ömer Ali Bey yeniden yaptırdı.
Balıkesir’in En Büyük Camisi
Düzgün yontma taş ve kesme taştan yapılmıştır. Ortada dört ayak üzerine oturtulmuş merkezi bir kubbe etrafında dört adet köşe kubbesi ve aralarında yarım daire tonozlar yerleştirilerek yapılmıştır. Caminin son cemaat yeri yoktur. İç bölüme kuzey, doğu ve batıdaki çift kanatlı ahşap kapılarla girilir. Üç yanda da kapıların önünde dört köşeli mermer sütunların taşıdığı, ahşap tavanlı, kurşun kaplı, eğimli bir çatı ile örtülü sundurmalar yer almaktadır. Caminin ahşap kadınlar mahfili, kuzey koridoru boyunca uzanır. Ahşap yivli altı sütuna oturan mahfil, kafeslidir. Giriş kapısı dışarıdadır. Mihrap, son dönem Türk sanatı özelliklerini taşıyan en güzel örneklerdendir.
Minare caminin kuzeybatı köşesindedir. Balıkesir eşrafından Arabacıoğulları’ndan Hacı Hafız Efendi yaptırdı. Barok üslupta ve kesme taştandır. Merkezi kubbe 1897 depreminde yıkımı gerçekleşti. Kapı üzerinde Kelime-i Tevhid Ebced hesabı ile ilk inşaat tarihi olan h. 865 (1464) tarihini okurlar. Cami avlusunda türbe, hazire ve şadırvan var. 07.02.1923 tarihinde Atatürk bu camide ünlü hutbesini okutma gerçekleşti.
Batıda, minare kaidesinin hemen yanında muvakkithane yer alır. Kesme taştandır. Caminin avlusunda, biri kuzeyde, diğeri batıda olmak üzere iki şadırvan var. Kuzeydeki şadırvan on iki köşelidir. Mermer şadırvanın içi Paşa hamamından gelen su ile doludur. Ortasında mermerden, dilimli fıskiyesi vardır. Son yıllarda şadırvanın üstü beş sade sütuna oturan bir kubbe ile örtülüdür. Diğer şadırvan ise, caminin ikinci kez inşasında gerçekleşti. Biçimi ve örtüsü açısından kuzeydekinin aynıdır. Ayrıca, musluklu panolarda kabartma süsler var. Beraberinde, fıskiyesi farklıdır. Ayrıca caminin dışında, kuzeydoğu köşesinde, mermerden beş yüzlü bir şadırvan daha var. Her yüzünde, kemerler ile bağlanmış çift gömme sütunlar mevcuttur.
Caminin avlusunun güneyinde, güneş saati vardır. Kısa ve kalın bir sütunun üzerine oturtulmuş bir tablada saat dilimleri işaretlidir. Ortasında demir bir çubuk vardır. Saat demir çerçeveli olup dilimler silik haldedir.
Balıkesir‘de Zağnos Paşa Camisi